Niedawno w sklepie spożywczym usłyszałem dialog całkiem młodo wyglądający emerytek: „A witam co tam słychać. A nie pytaj, ciągle to samo. Człowiek ma już dość.”
Kiedy te słowa do mnie dotarły stanąłem jak wryty. Wprost nie mogłem uwierzyć, że można prezentować aż tak bierną postawę wobec życiu.
Oczywiste było dla mnie, że jeżeli coś mi w życiu nie pasuje to to zmieniam, a nie tylko chodzę i opowiadam, iż mam tego dość. Szybko jednak wyhamowałem, bo zrozumiałem, że ta kobieta ma najprawdopodobniej odwrotnie do mnie umiejscowione poczucie kontroli.
Umiejscowienie kontroli
Teoria poczucia umiejscowienia kontroli (LOC – locus of control) opisuje fakt, że ludzie mają odmienne sposoby na interpretowanie zdarzeń zachodzący w życiu zarówno ich, jak i innych osób. Wyróżnia ona dwa podejścia, w których poczucie kontroli jest umiejscawiane na zewnątrz lub wewnątrz.
Osoby o zewnętrznym poczuciu kontroli uważają, że o ich życiu decydują czynniki niezależne od nich i nie podlegające ich kontroli. Np. los, siła wyższa, przeznaczenie, choroba ale także inne osoby lub instytucje.
Osoby o takim nastawieniu mogą zupełnie ignorować kwestie zdrowego odżywiania ponieważ uważają, że ich los już dawno został gdzieś zapisany i umrą wtedy kiedy jest to im pisane. Dla uwiarygodnienia swojego podejścia, będą poszukiwały przykładów osób zdrowo się odżywiających, które nagle zginęły w jakimś wypadku. Jak również przykładów życiowych hulaków i osób zupełnie nie dbających o zdrowie, które dożyły późnej starości. Przy czym reprezentatywność tych przypadków względem ogółu będzie przez nie zupełnie ignorowana.
Osoby o wewnętrznym poczuciu kontroli są przekonane, że same kierują swoim życiem i mają wpływ na ważne zdarzenia w nim zachodzące. Biorą również odpowiedzialność za swoje życie i dzięki swoim działaniom, wysiłkom oraz pracy starają się intencjonalnie na nie wpływać i nim kierować.
Te osoby przyjmą, że na długość ich życia ma istotny wpływ to na ile o nie dbają i w jaki sposób się odżywiają. Będą kontrolować stan swojego zdrowia oraz modyfikować swoje zwyczaje i zachowania tak aby jak najdłużej zapewnić sobie zdrowie.
Nastawienie do życia
Pozytywne nastawienie psychiczne wspiera nas w odnoszeniu sukcesów. Daje poczucie radości z życia oraz relacji i związków w jakie wchodzimy. Buduje w nas także wiarę w to, że pomimo przytrafiających się nam przeciwności pokonamy je lub z czasem one przeminął.
Bardzo istotne dla budowania tego pozytywnego nastawienia jest poczucie sprawczości w życiu, które niezmiennie jest związane z wewnętrznym poczuciem kontroli.
Zwraca na ten fakt również jedno z podstawowych pytań stosowanych w coachingu „Co już zrobiłeś, aby to zmienić i co zadziałało, a co nie?”. Ogranicza ono przestrzeń dla biernego narzekania i uświadamia odpowiedzialność za własne życie. Jasno również wskazuje na potrzebę aktywnych działań. Swoją drogą ciekawe co by na nie odpowiedziała ta utyskująca emerytka.